چهارشنبه ۳ بهمن ۱۳۸۶ - ۱۶:۲۹
۰ نفر

«بنده از زمانی که در دهه 1350 به نگارش رساله دکترای خود می‌پرداختم به آثار سهروردی توجه داشتم.

آن روزها بحث های زیادی در مورد سهروردی بود و برخی با توجه به روحیه ملی گرایی افراطی زمانه سعی داشتند سهروردی را حکیمی زرتشتی معرفی کنند، اما من در جریان تصحیح کتاب کلمه التصوف نشان دادم که اولا سهروردی حکیمی ورای زبان و قومی خاص است و ثانیا او در نظر اول فیلسوفی مسلمان است. این امر را در مقاله‌ای نیز نگاشتم که بعدا مورد توجه خانم نوربخش قرار گرفت.»

شرح اندیشه‌های سهروردی موضوع سخنرانی دکتر نجفقلی حبیبی استاد الهیات دانشگاه تهران  در جلسه نقد و رونمایی کتاب آیت اشراق بود.

به اعتقاد رئیس سابق دانشگاه علامه طباطبایی دو وجه برای توجه سهروردی به آیات قرآن وجود دارد.اولین مسئله که به گفته او از ارکان فلسفه سهروردی است توجه به آیات قرآن است و او همان طور که از اندیشه‌های یونانی و اندیشه‌های ایرانی و اندیشه‌های مصریان و هندیان استفاده می‌کند، از قرآن نیز استفاده می‌کند و آثار اسلامی یکی از ارکان اندیشه اوست، اما دلیل دوم شاید مخالفت هایی است که همزمان با رشد فلسفه درعالم اسلام، علیه آن شکل گرفت و گروهی کوشیدند حتی با دلایل واهی فلسفه را تخطئه کنند.

در نتیجه حکما و فلاسفه کوشیدند برای نشان دادن مشروعیت اندیشه‌های فلسفی به همسویی آنها با تفکرات دینی بپردازند، تا جایی که حتی از اسم فلسفه پرهیز می‌کردند و از عنوان حکمت استفاده می‌کردند. لذا بخشی از استفاده‌های سهروردی از آیات قرآنی را باید  در جهت کوشش او برای نشان دادن همخوانی میان آموزه‌های دینی و اندیشه‌های فلسفی دانست.

به باور حبیبی حکمت از نظر سهروردی پراکندگی ندارد و   هیچ چیز از این حکمت خلاف حقیقت نیست و در نتیجه قرآن که ملازم حقیقت است از حکمت دفاع می‌کند.
سهروردی برای این مدعای خود از آیات قرآنی استفاده می‌کند. لذا توجه او به آیات قرآنی تفننی نیست و جزء اصیلی از فلسفه او را شکل می‌دهد.البته حبیبی نقدی نیز بر کتاب «آیت اشراق» داشت و معتقد بود که می‌بایست در کنار ساماندهی بسیار خوب اثر، توجیه فلسفی آیات نیز بیان می‌شد.

«سهروردی یکی از بزرگترین اندیشمندان تاریخ فلسفه اسلامی است که تأثیر بالایی در ملاصدرا به‌عنوان نقطه اوج این سنت داشته است و شایسته است که به آثار او توجه بیشتری شود.»

این آخرین گزاره دکتر نجفقلی حبیبی در بیان اهمیت سهروردی در تاریخ اندیشه اسلامی و حکمت شرقی بود و با این گزاره جلسه نقد و بررسی کتاب آیت اشراق؛ تفسیر و تاویل قرآن کریم در آثار سهروردی با طرح پرسش‌هایی از سوی حاضران و پاسخ‌های مولف و دیگر سخنران این نشست به پایان رسید.

کد خبر 42456

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز